Seboreik dermatit, özellikle ergenlik ve yetişkinlik döneminde etkileyen yaygın bir hastalıktır. 18 ila 40 yaşları arasında en yaygın görülür ve erkekler kadınlardan çok daha sık etkilenir (1 kadına karşılık 6 erkek etkilenir). Hastalığın günümüzde iyi bilinen üç nedeni (veya fizyopatolojik mekanizması) vardır. Stres, yorgunluk ve aşırı çalışma dahil, seboreik dermatiti şiddetlendirebilecek veya alevlenmeyi tetikleyebilecek çeşitli diğer faktörler de tanımlanmıştır.
İçi̇ndeki̇ler
Günümüzde artık seboreik dermatitin nedenlerini(1) biliyoruz, fakat bilim insanları hastalığın kronolojik ilerlemeleri ve birbirleriyle nasıl ilişkili oldukları konusunda hemfikir değildirler. Üç faktör tanımlanmıştır:
Seboreik dermatiti olan kişilerde, sebumun biriktiği yağlı bölgelerde, Malassezia cinsi maya anormal şekilde çoğalabilir.
Bu maya, cilt yüzeyinde doğal olarak bulunur ve cilt mikrobiyomu nun bir parçasıdır. Çoğaldığında, spesifik bir inflamatuvar reaksiyonu tetikler, bu da kafa derisi ve ciltte kızarıklığa ve hızlandırılmış hücre yenilenmesine neden olur. Cilt yüzeyinde küçük pulların eşlik ettiği bu eritem, seboreik dermatit için karakteristiktir.
Pek çok iç ve dış faktör hastalığı ağırlaştırabilir veya seboreik dermatit alevlenmesini tetikleyebilir:
Dış faktörler:
İÇ FAKTÖRLER
Seboreik dermatit, özellikle cilt olmak üzere, tüm organları etkileyebilen ve sebum salgısı, inflamasyon ve bağışıklık üzerinde etkisi olan stres faktöründen kaynaklanabilir.
HIV hastaları gibi, bağışıklık sistemi düzensizliği şikayeti olan hastalarda seboreik dermatit insidansı gözlenmiştir. Sıklıkla HIV teşhisi sırasında seboreik dermatit gözlenir ve genellikle antiretroviral tedaviye başlanır başlamaz ortadan kaybolur(2).
Dopamin seviyelerindeki azalma sebum üretiminde bir bozulmaya ve sebum bileşiminde değişikliğe yol açtığından, seboreik dermatit Parkinson hastalığı şikayeti olan hastalarda da gözlenir.
Bazı psikiyatrik durumlar da seboreik dermatit gelişimini kolaylaştırır.
Bu hastalıkların neden olduğu yetmezlikler seboreik dermatit gelişme riskini artırabilir, fakat bu durum hiçbir şekilde seboreik dermatitin tek başına ciddi bir hastalık geliştirme riski taşıdığı anlamına gelmez. Aslında bu hastalıklara sahip olan kişiler, en çok sağlıklı insanlarda görülen seboreik dermatitten etkilenen kişilerin yalnızca küçük bir azınlığını temsil eder(4).
(1) De Angelis YM, Gemmer CM, Kaczvinsky JR, Kenneally DC, Schwartz JR, Dawson TL. Three etiologic facets of dandruff and seboreik dermatit: Malassezia fungi, sebaceous lipids, and individual sensitivity. Journal of Investigative Dermatology Symposium Proceedings. (December 2005), Vol. 10, 3, pp. 295-297.
(2) 40. Szepietowski JC, Reich A, Wesołowska-Szepietowska E, Baran E. Quality of life in patients suffering from seboreik dermatit: influence of age, gender and education level. Mycoses. (2009), Vol. 52, 4, pp. 357-363.
(3) Bittencourt Sampaio ALS. Seboreik dermatit. Anais Brasileiros de Dermatologia. (nov/dec 2011), Vol. 86, 6.
(4) Gary W. Clark|Sara M. Pope|Khalid A. Jaboori, Diagnosis and Treatment of Seboreik dermatit – American Family Physician, www.aafp.org (consulted on July 7, 2016)
