Przyczyny łojotokowego zapalenia skóry

Łojotokowe zapalenie skóry jest częstym schorzeniem, które dotyka od 1 do 3% populacji zarówno w okresie dojrzewania, jak i dorosłych. Schorzenie to zwykle występuje w wieku od 18 do 40 lat. Co więcej, mężczyźni chorują znacznie częściej niż kobiety (na każdą kobietę przypada 6 mężczyzn). Istnieją trzy przyczyny łojotokowego zapalania skóry (lub mechanizmy fizjopatologiczne), które są obecnie dobrze znane. Zidentyfikowano również różne inne czynniki, które mogą nasilać łojowe zapalenie skóry lub powodować zaostrzenie. Mowa tu m.in. o stresie, zmęczeniu i przepracowaniu.

3 czynniki odpowiedzialne za łojotokowe zapalenie skóry

Mimo że przyczyny⁽¹⁾ łojotokowego zapalenia skóry są powszechnie znane, to naukowcy nie zgadzają się w kwestii chronologii oraz wzajemnych powiazań. Wyróżniamy 3 czynniki powodujące łojotokowe zapalenie skóry:

• nadmiar sebum np. w tzw. obszarach łojotokowych,
• rozprzestrzenianie się grzybów z rodzaju Malassezia,
• zapalenie skóry.

U osób z łojotokowym zapaleniem skóry grzyby z rodzaju Malassezia są w stanie nadmiernie się rozmnażać w obszarach łojotokowych, w których gromadzi się sebum.
Grzyby te są naturalnie obecne na powierzchni skóry i stanowią część mikrobiomu skóry.

W momencie ich rozmnażania, wywoływana jest specyficzna reakcja zapalna, powodująca zaczerwienienie i przyspieszoną odnowę komórek skóry głowy i ciała. Rumień, któremu towarzyszą niewielkie łuski na powierzchni skóry, jest charakterystyczny dla łojotokowego zapalenia skóry.

Czynniki nasilające łojotokowe zapalenie skóry

Wiele czynników zewnętrznych i wewnętrznych może nasilić lub wywołać łojotokowe zapalenie skóry.

• Czynniki zewnętrzne:

o Czynniki klimatyczne, np. wilgoć, zimno,
o potliwość,
o nadmierne nakładanie tłustych substancji na skórę,
o spożywanie alkoholu i palenie tytoniu,
o uważa się, że dieta odgrywa również rolę w rozwoju zmian łojotokowych, ⁽²⁾
o stres.

• Czynniki wewnętrzne:

o Indywidualne predyspozycje: otyłość, nadpobudliwość,
o zaburzenia hormonalne mogą wpływać na łojotok i zaburzać odporność,
o epizody stresu i zmęczenia,
o inne czynniki.

Łojotokowe zapalenie skóry może być wywołane przez stres. Czynnik ten może oddziaływać na wszystkie organy (zwłaszcza na skórę) i w znaczącym stopniu wpływać na wydzielanie sebum, stany zapalne, a także odporność.

Łojotokowe zapalenie skóry i inne choroby

Występowanie łojowego zapalenia skóry zaobserwowano u osób cierpiących na deregulację układu odpornościowego, np. u pacjentów z HIV. Zapalenie łojotokowe skóry jest często obserwowane w momencie rozpoznania HIV i zwykle ustępuje po rozpoczęciu leczenia antyretrowirusowego⁽²⁾.

Łojotokowe zapalenie skóry obserwowane jest również u pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona, ponieważ obniżenie poziomu dopaminy prowadzi do zaburzenia produkcji sebum i zmiany jego składu.

Ponadto niektóre schorzenia psychiczne mogą również sprzyjać rozwojowi zapalenia łojotokowego skóry.

Mimo że wymienione choroby mogą zwiększać ryzyko rozwoju łojotokowego zapalenia skóry, to nie oznacza to, że samo schorzenie wiąże się z ryzykiem rozwoju poważnej choroby. W rzeczywistości opisane choroby występują tylko u części osób cierpiących na łojowe zapalenie skóry.^(4).

(1) De Angelis YM, Gemmer CM, Kaczvinsky JR, Kenneally DC, Schwartz JR, Dawson TL. Three etiologic facets of dandruff and seborrheic dermatitis: Malassezia fungi, sebaceous lipids, and individual sensitivity. Journal of Investigative Dermatology Symposium Proceedings. (December 2005), Vol. 10, 3, pp. 295-297.
(2) 40. Szepietowski JC, Reich A, Wesołowska-Szepietowska E, Baran E. Quality of life in patients suffering from seborrheic dermatitis: influence of age, gender and education level. Mycoses. (2009), Vol. 52, 4, pp. 357-363.
(3) Bittencourt Sampaio ALS. Seborrheic dermatitis. Anais Brasileiros de Dermatologia. (nov/dec 2011), Vol. 86, 6. (4) Gary W. Clark|Sara M. Pope|Khalid A. Jaboori, Diagnosis and Treatment of Seborrheic Dermatitis – American Family Physician, www.aafp.org (consulted on July 7, 2016) Celem artykułów jest promowanie wiedzy na temat łojotokowego zapalenia skóry. Nie zastępuje porady lekarskiej, diagnozy lub leczenia. Pytania dotyczące stanu zdrowia lub leczenia należy skonsultować z lekarzem.