Schilfertjes en roos treffen ongeveer één op de twee personen (1). Ze zijn goedaardig en niet ernstig, maar toch onesthetisch en stigmatiserend. Ze kunnen soms ten onrechte het gevoel van nalatigheid geven en relaties met anderen verstoren. Hun behandeling is vooral gebaseerd op het gebruik van een verzorgende shampoo die ze doet verdwijnen. Jammer genoeg bestaat er momenteel geen enkele behandeling om schilfertjes definitief te genezen, daarom kunnen ze altijd terugkeren onder invloed van verschillende factoren.
Samenvatting
Maar wat is haarroos? Schilfertjes zijn kleine stukjes van de hoofdhuid, die ook roos worden genoemd. Het oppervlak van de hoofdhuid bestaat uit zogenaamde epidermale cellen; huidschilfers zijn in feite een cluster van deze cellen die zich losmaken van de hoofdhuid, zodat ze in het haar of op kleding terechtkomen.
De oorzaak van schilfertjes is multifactorieel; er zijn drie factoren: gevoeligheid van de hoofdhuid, een gebrek aan talgsecretie en de verspreiding van bepaalde micro-organismen zoals Malassezia-gisten. Naast deze oorzaken kunnen veel externe factoren, zoals het gebruik van niet-aangepaste producten, een slechte hygiëne, stress, ... het optreden van roos en schilfertjes beïnvloeden.
Schilfertjes komen voor op alle oppervlakken bedekt met haren. Schilfertjes worden vooral op het haar teruggevonden, maar ook in de wenkbrauwen of in de baard. Wanneer schilfertjes het lichaam en de huid treffen, spreken we eerder van schilfers.
De precieze oorsprong van schilfertjes blijft een onderwerp waarover nog moet worden gedebatteerd. Het proces is goed begrepen. Het gaat eigenlijk om een versnelde vernieuwing van de epidermale cellen van de hoofdhuid.
Een gezonde hoofdhuid produceert elke dag dode cellen, ongeveer 4 kg per jaar, zonder dat men zich ervan bewust is. De celcyclus, waarin de cellen rijpen en vervolgens uiteenvallen alvorens aan de oppervlakte te worden geëlimineerd wanneer ze dood zijn, duurt tussen 21 en 28 dagen. In het geval van schilfertjes wordt deze celvernieuwing versneld. In plaats van tussen 21 en 28 dagen, duurt het 5 tot 14 dagen (1). Daarom hebben de cellen niet genoeg tijd om geleidelijk aan het oppervlak uiteen te vallen, waardoor de dode cellen zichtbaar worden en onderling samenklitten. Dit is dus wat we schilfertjes noemen.
We onderscheiden twee soorten schilfertjes afhankelijk van hun uiterlijk en oorsprong: vette schilfertjes en droge schilfertjes. Vette schilfertjes worden veroorzaakt door een verhoogde productie van talg op de hoofdhuid. Dit leidt tot de verspreiding van Malassezia-gisten die talg gebruiken als bron van voedingsstoffen. De versnelde celvernieuwing leidt tot een lokale ontsteking die jeuk kan veroorzaken. Vette schilfertjes zijn groot, ze klonteren aan elkaar, hechten zich vast aan het haar en kunnen jeuken. Ze worden voornamelijk teruggevonden in de haarwortel in de vorm van vlekjes. Droge schilfertjes worden veroorzaakt door een droge hoofdhuid. Deze droogte leidt tot afschilfering en vormt schilfertjes. Droge schilfertjes zijn de meest voorkomende schilfertjes. Ze zijn droog, klein, wit en vluchtig; daarom kunnen ze op kleding of schouders terechtkomen. Ze worden ook wel Pityriasis simplex of gewone schilfers genoemd. De zeer droge toestand van de hoofdhuid kan tot lichte jeuk leiden.
Er bestaat ook een ernstigere vorm van schilfertjes, seborroïsch eczeem van de hoofdhuid. Het gaat eigenlijk om vette schilfertjes, maar met intensere symptomen, d.w.z. schilfertjes in grote hoeveelheden, een ontsteking van de hoofdhuid die gepaard gaat met hevige jeuk en die dagelijks problemen kan veroorzaken. Voor deze aandoening moet u uw arts raadplegen om een aangepaste therapeutische behandeling op te starten.
De behandelingen en de aanpak van schilfertjes verschillen dus afhankelijk van het soort schilfertjes. Vraag uw apotheker of arts om advies om samen de meest geschikte behandeling te vinden.
(1) Byung In Ro and Thomas L. Dawsonw, The Role of Sebaceous Gland Activity and Scalp Microfloral Metabolism in the Etiology of Seborrheic Dermatitis and Dandruff. Department of Dermatology, College of Medicine, Chung Ang University, Seoul, Korea.
