Haaruitval of alopecia: alles wat u erover moet weten

Wat is haaruitval?

Haaruitval lijkt misschien een banaal probleem maar het wordt vaak aangehaald als reden voor een raadpleging, want naar het schijnt lijden 10 miljoen Fransen eraan. In werkelijkheid bestaan er echter verschillende types van haaruitval, met verschillende oorzaken. De belangrijkste vormen worden door professionele zorgverleners als volgt ingedeeld:

Occasionele haaruitval, die plots opkomt, ook acuut telogeen effluvium genoemd
Progressieve en langdurige haaruitval, ook chronisch telogeen effluvium genoemd
Haaruitval gerelateerd aan hormonale stoornissen in een erfelijke context, of androgenetische alopecia
Tot slot, met het ouder worden, een verlies van dichtheid en haarmassa, die leeftijdsgebonden alopecia wordt genoemd.

Al deze types haaruitval verschillen van elkaar omdat ze te wijten zijn aan verschillende veranderingen van de haarcyclus. Ze moeten dus ook op verschillende manieren worden behandeld.

Dagelijkse haaruitval kan beschouwd worden als een goedaardige aandoening, maar kan een grote psychologische onrust veroorzaken bij de betrokken patiënten. Het is overigens een frequente reden voor raadplegingen bij dermatologen. Doel: de oorza(a)k(en) van de haaruitval opsporen. Het is niet altijd eenvoudig om de oorzaak van een probleem op te sporen, en dit ondanks de gangbare factoren...

Focus op occasionele haaruitval

Deze vorm wordt ook acuut telogeen effluvium genoemd, en is de meest voorkomende vorm van diffuse haaruitval. Deze wordt gekenmerkt door een toename van de haaruitval 3 tot 4 maanden na een veroorzakende factor. Daarom wordt het ook ‚reactieve haaruitval’ genoemd. Stress, een emotionele schok, vermoeidheid, onevenwichtige voeding, een dieet, seizoenswisselingen en de post-partumperiode kunnen onder meer aan de oorsprong ervan liggen. De haarcyclus wordt verstoord, wat leidt tot een vroegtijdig, verspreid en gelijktijdig verlies van het haar. Het percentage haren in actieve groei (anagene fase) daalt dan naar 70% (vs. 85% op fysiologische basis), terwijl het percentage haren in de eliminatiefase (telogene fase) stijgt met 30% (vs. minder dan 10%). Gevolg: de haaruitval kan tot 300 haren per dag bedragen versus de gebruikelijke 25 tot 60 op een normale hoofdhuid. Seizoensgebonden haaruitval, haaruitval na een bevalling of haaruitval gerelateerd aan voedingstekorten, zijn allemaal vormen van haaruitval die plots optreden en die minder dan 6 maanden duren.

De verschillende vormen en oorzaken van occasionele haaruitval

Seizoensgebonden haaruitval. Zoals de bomen in de herfst hun bladeren verliezen, zo kan de komst van de lente en de herfst tijdelijke haaruitval veroorzaken.
Haaruitval veroorzaakt door stress en vermoeidheid. Na een emotionele schok, een periode van intense stress of angst reageert het lichaam op verschillende manieren. Haaruitval kan een mogelijke reactie zijn.
Haaruitval door voedingstekorten. Wanneer het organisme, hier dus de hoofdhuid, niet over voldoende vitamines en mineralen beschikt, wordt het haar broos en kan het gemakkelijk uitvallen. Het is een alarmsignaal van ons lichaam: het heeft een gezonde en evenwichtige voeding nodig, rijk aan vitamines, eiwitten en mineralen zoals ijzer en zink.
Haaruitval na een bevalling. Hormonen spelen een belangrijke rol voor de levensduur van het haar. Zo observeren we tijdens een zwangerschap vaak dikker haar dat beter groeit. De reden hiervoor? De hogere concentratie oestrogeen. Maar zodra de zwangerschap voorbij is, kan de daling van oestrogeen een wijziging van de haarcyclus veroorzaken met haaruitval tot gevolg. Dit wordt haaruitval ‚post partum’ genoemd.
Haaruitval gerelateerd aan een medische behandeling. Bepaalde zware medische behandelingen tegen kanker, zoals chemotherapie of radiotherapie, veroorzaken vaak haaruitval. Deze haaruitval is tijdelijk, het haar groeit na het einde van de behandeling terug.

Focus op chronische haaruitval

Deze wordt ook chronisch telogeen effluvium genoemd en kan op elke leeftijd voorkomen. Het percentage vrouwen dat wordt getroffen ligt veel hoger dan het percentage mannen. Deze chronische haaruitval kan ook optreden als gevolg van hoge koorts, een hevige bloeding, een chirurgische ingreep, ernstige stress, een onevenwicht in de schildklierhormonen of een caloriearm dieet. Wanneer de veroorzakende factor werd geïdentificeerd en verwijderd, is de evolutie van de chronische haaruitval uiteraard gunstig. Het duurt ongeveer 6 maanden eer er een hergroei kan worden vastgesteld en het herstel kan tussen 12 en 18 maanden duren.*

Focus: symptomen van androgenetische alopecia

Androgenetische alopecia is een vorm van progressieve en chronische haaruitval (die meer dan 6 maanden duurt). Maar wat is androgenetische alopecia eigenlijk? Waardoor wordt het gekenmerkt? Het zijn episodes van haaruitval die evolueren naar een miniaturisatie van het haar waardoor de haardichtheid** afneemt. Deze vorm van alopecia treft 70 tot 80% van de mannen, over het algemeen tussen hun 30e en 40e levensjaar.

Het mechanisme van androgenetische alopecia, waarvan de vaakst voorkomende vorm kaalheid is, is hormonaal en werkt in op de androgeenreceptoren in de huidpapil. Deze laatsten worden met name gestimuleerd door dihydrotestosteron (DHT), het actieve metabolisme van testosteron. De stimulatie van de androgeenreceptoren door DHT ter hoogte van het haarzakje leidt tot miniaturisatie ervan en tot de ontwikkeling van korte en dunne haartjes. De alopecia treedt meestal geleidelijk op. Deze vorm van alopecia treft 29 tot 42% van de vrouwen en komt eerder voor tussen hun 20e en 40e levensjaar***. De oorsprong is niet echt gekend. De dagelijkse haaruitval is meestal laag (minder dan 100 haren per dag), maar de vrouwen lijden er erg onder en klagen over kalende slapen en een verminderde haarmassa.

Focus op ouder wordend haar of leeftijdsgebonden alopecia

Deze alopecia wordt na het 60e levensjaar waargenomen en manifesteert zich door het fijner worden van het haar, een verlies van dichtheid en volume bij mensen die nooit problemen met haaruitval hebben gehad en zonder familiale voorgeschiedenis.

Hoe kan haaruitval of alopecia vertraagd worden?

De behandeling van haaruitval blijft een uitdaging, zowel voor patiënten als voor zorgverleners. Er bestaan weinig behandelingen. Chronisch telogeen effluvium kan wel behandeld worden en occasionele haaruitval is omkeerbaar, maar androgenetische alopecia kan enkel vertraagd worden. Hoe? Momenteel bestaan er twee soorten medicinale behandelingen: minoxidil en anti-androgene geneesmiddelen, zoals finasteride. Daarnaast bevelen we aan om bepaalde alledaagse gewoontes te herzien. Wat doen bij haaruitval?

Ten eerste, aarzel niet om een dermatoloog, een huid- en hoofdhuidspecialist of uw huisarts te raadplegen. Occasionele, chronische haaruitval of androgenetische alopecia en leeftijdsgebonden alopecia? Hij zal de juiste diagnose stellen en u bijgevolg de best mogelijke oplossing op het vlak van behandeling en verzorging kunnen voorstellen.
Thuis vervangt u uw gebruikelijke producten, die vaak te agressief zijn, door een zachte haarverzorging: shampoo, conditioner, lotion tegen haaruitval ... Het doel is om de goede gezondheid van uw hoofdhuid te onderhouden.
Behandel uw haar ook zo zacht mogelijk . Gedaan met krachtig borstelen en te strakke kapsels die er, door de tractie die op de haren wordt uitgeoefend, voor kunnen zorgen dat het afbreekt en uitvalt. Als uw haar broos is, stop dan een tijdje met het te kleuren.
Geef uzelf elke dag een hoofdhuidmassage. Twee minuten volstaan om de bloedtoevoer naar het haar te stimuleren en alle voedingsstoffen te bieden die nodig zijn voor groei.
Let op wat u eet. Voeding speelt een cruciale rol bij haaruitval. Om te vermijden dat het haar uitvalt, heeft het vitamines en mineralen nodig.
Start met een kuur van voedingssupplementen bij de wisseling van de twee sleutelseizoenen, de herfst en de lente. Voedingssupplementen op basis van vitamines en mineralen kunnen een goede aanvulling op een behandeling vormen door hun essentiële rol in de fysiologie van het haar.

*Bron
Vañó-Galván S¹ et al 2019 Skin appendage Disorder
.
** Bron Blume-Peytavi Uet al 2018 JEADV

*** Bron: Blume-Peytavi et al., 2011; Norwood, 1975