Hiperhidroz, daha basit bir dille aşırı terleme, popülasyonun % 0.6 ila % 2.8’ini etkilediği düşünülmektedir1,2. Çeşitli faktörlerin etkisi ile ter üretim mekanizmasının kontrolden çıkmasıyla meydana gelir.
İçi̇ndeki̇ler
Ter nedir? Bu, doğal bir olgudur ve vücudumuz için gereklidir. Vücut sıcaklığımızı 37 °C'de muhafaza ederek vücut ısısını düzenlemeye hizmet eder. Vücudumuz doğal olarak ısı üretir ve örneğin egzersizden sonra vücut sıcaklığımız yükseldiğinde, aşırı ısınmayı önlemek için terleme süreci tetiklenir. Bu bir tür doğal soğutma sistemidir.
Beynimizde hipotalamus olarak adlandırılan bölge bu termoregülasyon prosesinden sorumlu olup, bir tür merkezi termostat görevi görür. Vücut sıcaklığımız yükseldiğinde, sinir sistemi aracılığıyla, ter üretmek üzere ter bezlerini harekete geçirerek, terleme sürecini tetikler.
Ter, ter bezleri tarafından üretilir. Bunlar cildin dermisinde bulunan küçük bezlerdir.
Vücudumuzu yaklaşık 4 milyon ter bezi kaplamakta olup, iki bez türü mevcuttur:
Terlediğimizde, vücudumuz teri cilt gözeneklerinden dışarı atar. Terin bileşimi; ailesel ve bireysel yatkınlık ve diyet dahil olmak üzere pek çok faktöre bağlıdır. Ter % 99 su, mineraller ve bir miktar vücut atığı (üre vb.) içerir. Cildin fizyolojik pH'ına (5.5) yakın, asidik bir pH'a sahiptir.
Terleme vücudumuz için gerekli olan doğal bir olgu ise hiperhidroz nedir? Hiperhidroz bir terleme hastalığıdır. Bu hastalığa sahip insanlar aşırı terlemeden şikayetçidir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda aşırı terlemeye neden olur. Her zaman tanımlanabilir bir nedene bağlı değildir ve çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkabilir. Bir hastalık veya tedavinin neden olduğu, sekonder hiperhidroz olarak adlandırdığımız bir durum da söz konusudur. Aşırı terlemenin kesin nedenini, tetikleyen faktörleri tayin etmek ve bir tedavi uygulamak, hiperhidrozu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Vakaların %90'ında, hiperhidroz lokalize ve bilateraldir, yani vücudun her iki tarafını simetrik olarak etkiler. Bu olgu, daha sonra vücudun yalnızca belirli bölgelerini, örneğin eller, ayaklar, yüz ve/veya koltuk altlarını etkiler. Daha seyrek olarak, yaygın hale gelebilir ve tüm vücudu etkileyebilir. Hiperhidroz yetişkinlikte aniden başlarsa, büyük olasılıkla başka bir hastalıktan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, hiperhidroz aniden ortaya çıkarsa, nedenini belirlemek için bir doktora danışmak en iyi seçenektir.
Hiperhidroz ile spesifik bir ter miktarı arasında bir bağlantı kurulmadığı için; hiperhidrozun kesin bir tanımı yoktur. Bu nedenle, günlük hayatta büyük bir sorun haline geldiğinde; örneğin merhaba demek için elinizi uzatmanızı, istediğiniz gibi giyinmenizi, terleme korkusuyla spor yapmanızı, hava biraz sıcak olduğu zaman evden çıkmanızı engelliyorsa aşırı terleme terimini kullanırız.
Hiperhidroz tanımı, bu durumdan şikayetçi olan kişiler için çok yetersizdir, sosyal izolasyon ile sonuçlanabilir ve günlük yaşam üzerinde ciddi bir etkisi olabilir. Aşırı terleme genellikle eksik hijyenle ilişkilendirilir ve bu nedenle insanlar yargılayıcı olduğunda zor olabilir. Bazı insanlar bir doktorla konuşmaktan çok utanabilir. Aslında, kişilerin yalnızca %383 sorunlarını bir sağlık uzmanıyla görüştüğü öngörülmektedir. Günümüzde çok etkili çözümler mevcuttur.
(1) Stolman LP. Treatment of hyperhidrosis. Dermatol Clin 1998;16:863-9
(2) Münchau A, Bhatia KP. Uses of botulinum toxin injection in medicine today. BMJ 2000;320:161-5
(3) Strutton D.R., Kowalski J.W., Glaser D.A., et al. US prevalence of hyperhidrosis and impact on individuals with axillary hyperhidrosis: results from a national survey. Journal of American Academy of Dermatology, 2004, 51: 241–248