Sedef hastalığı karmaşık ve çok yönlübir hastalıktır. Sedef hastalığının mekanizmalarını ve nedenlerini daha iyi anlamak, alevlenmeleri daha iyi kontrol etmeye ve hastalığı günlük olarak daha iyi yönetmeyeyardımcı olur. Sedef hastalığı kesin ve tam bir tedavisi olmayan kronik iltihaplı bir hastalıktır. Mevcut tedaviler çok iyi sonuç vermekle birlikte yeni alevlenmeleri engellememektedir, bu nedenle hastalıkla yaşamayı öğrenmek gerekmektedir.
İçi̇ndeki̇ler
Her yeni alevlenmede aynı mekanizmalar meydana gelir ve sonrasında tedavi uygulandığında hafiflerler ve alevlenme geçer.
Sedef hastalığı plakları kendi başlarına ortaya çıkmazlar, ciltte meydana gelen çok sayıda iltihaplı olayın sonucudur.
Deride olan değişiklikler açıkça görülebilen plaklara sebebiyet verirler. Sebebiyet veren ana hücreler, aktive olmuş ve iltihaplı bir durumu indükleyen immün hücreler ve deri hücrelerinin büyük bir kısmı olan ve normalden çok daha hızlı yenilenen keratinositlerdir. Bu prosedür sağlıklı bir bireyde 21 ila 28 gün sürerken sedef hastalığı olan hastalarda 3 ila 5 güne kadar kısalmıştır. Hücreler çok hızlı çoğalır ve deri yüzeyinde birikirler ve bu da sedef hastalığı plaklarında pullanmaların ortaya çıkmasına neden olur. Sedef hastalığına neden olan mekanizmalar hakkında bazı teoriler bunun bir otoimmün sistemi hastalığı olduğunu düşündürmektedir. Daha fazlasını öğrenmek için beklerken, bağışıklığın sedef hastalığının gelişiminde önemli bir rol oynadığından emin olabiliriz.
Özellikle, TNF-alfa (Tümör Nekroz Faktörü-alfa), IL-23 (interlökin 23) ve IL-17 (interlökin 17) gibi çeşitli ilaçların (monoklonal antikorlar, biyolojik ajanlar) gelişimine yol açan bazı enflamatuar moleküllerin anahtar rolü yüksektir. Piyasadaki en yeni ilaçlar enflamasyon sürecini bir bütün olarak ele alırken aynı zamanda tek bir molekülü hedef almaktadır. Bu, hedefe yönelik tedavi olarak bilinir. Sedef hastalığı tedavi seçenekleri için doktorunuza danışınız.
Bir başka önemli araştırma alanı, sedef hastalığında etkilenen genlerle ilgilidir. Şimdilik, hastalığın başlangıcını teşvik eden, ancak sistematik veya otomatik olmayan genler gibi sadece birkaç yatkın gen tanımlanmıştır. Halihazırda bilinen bir “sedef hastalığı geni” yoktur ve muhtemelen böyle bir gen bulunmamaktadır. Genler nesilden nesile aktarılabildiğinden dolayı sedef hastalığının çocuklara geçebilmesi mümkün olabilir. Fakat bir kez daha belirtilmelidir ki bu konuda hiçbir sistematik ve otomatik bir şey yoktur! Hiç kimse, sedef hastalığı olan bir kadında bu geçişin gebe kalındığı sırasında mı yoksa hamileliği sırasında mı olacağını önceden tahmin edemez. Ancak, önceden sedef hastalığının farkında olan ebeveynler, alevlenme meydana geldiğinde bununla daha kolay baş edebilirler.
Sedef hastalığı alevlenmeleri sıklıkla bir veya daha fazla faktör neden olabilir. Bu faktörler çok çeşitli ve kişiden kişiye ve hatta alevlenmeden alevlenmeye göre değişkenlik gösterebilir. Bazı vakalarda, belirli bir kişi için neden olan faktörler açıkça tanımlanabilir ve tekrar edebilir. Eğer böyle bir durum söz konusuysa, alevlenmeleri sınırlandırmak için bu tetikleyici faktörden sakınmak en iyisidir. Bazı vakalarda da neden olan hiçbir faktör açıkça belirlenememektedir. Bu durum üzücü ve moral bozucu olabilir, çünkü neden olan durumu bulmaya çalışmak ve böylece hastalığı kontrol altında almayı istemek gayet doğaldır.
Alevlenmeyi tetikleyen faktörler:
Stres sedef hastalığı ve diğer deri hastalıklarının bir nedeni olarak sıklıkla vurgulanmıştır. Stres kesinlikle durumu ağırlaştırabilen ve bazen alevlenmeleri tetikleyen, ancak hiçbir zaman tek sebep olan bir durum değildir! Diğer nedenlerden sadece bir tanesidir. Stres sedef hastalığının hem olası bir nedeni hem de olası bir sonucudur: Stresliyim, bu yüzden sedef hastalığına "yakalanıyorum", sedef hastalığım var bu yüzden stresliyim (başkalarının bakışlarından, sabahları hangi giysilerin giyileceğine karar vermekten, kaşıntı sebebiyle uyuyamamaktan dolayı, vb.). Stres çok artarsa en iyisi yardım istemektir.
Stresli durumların üstesinden gelmenize yardımcı olacak yoga, sofroloji (zihin kontrol bilimi) ve bunlar gibi birçok teknik vardır. Bununla birlikte, hasta bir stres kaynağını tanımlayamadan sedef hastalığı alevlenmesi meydana gelebilir. Bazı hastalar hiç stresli hissetmezler ve bu nedenle stres ve deri hastalıkları arasındaki ilişkiyi belirleyemezler.
