Φαρμακευτικές θεραπείες για την αντιμετώπιση της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας.

Φαρμακευτική αντιμετώπιση της σμηγματορροικής δερματίτιδας

Ανάμεσα στις φαρμακευτικές αγωγές, κατάλληλες για τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, τα τοπικά αντιμυκητιασικά φάρμακα είναι τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα και συνταγογραφούμενα. Αρκετά μόρια έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους, οπότε ας δούμε μαζί μερικά από αυτά:

Κετοκοναζόλη^(1,2,3)

Αυτή είναι μια από τις πιο παλαιές θεραπείες για τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. Δρα τροποποιώντας το τοίχωμα του ζυμομύκητα (συμπεριλαμβανομένων αυτών του τύπου Malassezia, που συμμετέχει στη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα) και προσφέρει αντιφλεγμονώδη δράση. Διατίθεται σε μορφή σαμπουάν ή κρέμας και αποζημιώνεται μερικώς από το Γαλλικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

• Στη μορφή σαμπουάν, το βρίσκει κανείς σε πολλές εμπορικές ετικέτες. Συστήνεται η εφαρμογή της δύο φορές την εβδομάδα για δύο με τέσσερις εβδομάδες. Με αυτή τη θεραπεία μπορεί να παρατηρηθούν ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ερεθισμός, κνησμός (ή φαγούρα), έκζεμα εξ επαφής ή ακόμη πιο σπάνια, αλλαγή στο χρωματισμό των γκρι ή βαμμένων μαλλιών.
• Ως κρέμα, χρησιμοποιείται μια έως δύο φορές την ημέρα κατά τη διάρκεια των εξάρσεων. Προτείνεται να συνεχίζεται η θεραπεία δύο με τρείς ημέρες μετά τη διακοπή των συμπτωμάτων. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι οι ίδιες με αυτές που μπορούν να παρατηρηθούν στη μορφή του σαμπουάν.

Κυκλοπιροξολαμίνη^(4,5)

Η κυκλοπιροξολαμίνη έχει αντιμυκητιασική δράση, που σημαίνει ότι δρα έναντι του ζυμομύκητα του γένους Malassezia, και ταυτόχρονα αντιφλεγμονώδη δράση. Το σαμπουάν εφαρμόζεται δύο με τρείς φορές την εβδομάδα για τέσσερις εβδομάδες. Έκζεμα εξ επαφής έχει παρατηρηθεί ορισμένες φορές ως ανεπιθύμητη ενέργεια.

Δισουλφίδιο του σεληνίου⁽⁶⁾

Τα σαμπουάν με βάση το δισουλφίδιο του σεληνίου δρουν μειώνοντας τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, και κατ’ επέκταση στις φολίδες, και δρουν έναντι στον πολλαπλασιασμό των μυκήτων του γένους Malassezia.

Συγκριτικά με την κετοκοναζόλη, το δισουλφίδιο του σεληνίου φαίνεται πως είναι λιγότερο δραστικό και λιγότερο καλά ανεκτό, και η κυριότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ο ερεθισμός και η ξηρότητα. Εφαρμόζεται δυο φορές την εβδομάδα για δυο εβδομάδες και στη συνέχεια μια φορά την εβδομάδα.

Άλατα Λιθίο ^(7,8)

Τα άλατα λιθίου έχουν ένδειξη για την αντιμετώπιση της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας στο πρόσωπο. Εφαρμόζονται τοπικά δύο φορές την ημέρα μέχρι την υποχώρηση των συμπτωμάτων. Είναι γνωστά για την αντιφλεγμονώδη, αντικνησμώδη και αντιμυκητιασική τους δράση. Έχουν αποδείξει παρόμοια αποτελεσματικότητα με την κετοκοναζόλη.

Τοπικά κορτικοστεροειδή^(9,10,11)

Τα τοπικά κορτικοστεροειδή μπορεί να συνταγογραφηθούν σε περιπτώσεις σμηγματορροϊκής δερματίτιδας στο πρόσωπο. Κυρίως επιτυγχάνουν μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων και χρησιμοποιούνται για μικρές χρονικές περιόδους σε συνδυασμό με έναν αντιμυκητιασικό παράγοντα. Συνιστάται να εφαρμόζονται στην περιοχή της βλάβης μία φορά την ημέρα.

Στις πιο σοβαρές μορφές της νόσου και στη περίπτωση αποτυχίας των τοπικών θεραπειών, ο θεράπων ιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει αγωγή από το στόμα (αντιμυκητιασικά από το στόμα, κλπ) ή φωτοθεραπεία.

(1) Faergemann J, Borgers M, et al. A new ketocona- zole topical gel formulation in seborrhoeic dermatitis: An updated review of the mechanism. Expert Opin Pharmacother 2007;8:1365-71.
(2) Elewski BE, Abramovits W, et al. A novel foam for- mulation of ketoconazole 2% for the treatment of se- borrheic dermatitis on multiple body regions. J Drugs Dermatol 2007;6:1001-8.
(3) Elewski B, Ling MR, et al. Efficacy and safety of a new once-daily topical ketoconazole 2% gel in the treatment of seborrheic dermatitis: A phase III trial. J Drugs Dermatol 2006;5:646-50.
(4) Subissi A, Monti D, et al. Ciclopirox: Recent non- clinical and clinical data relevant to its use as a topical antimycotic agent. Drugs 2010;70:2133-52.
(5) Ratnavel RC, Squire RA, et al. Clinical efficacies of shampoos containing ciclopirox olamine (1.5%) and ketoconazole (2%) in the treatment of seborrhoeic dermatitis. J Dermatolog Treat 2007;18:88-96.
(6) Danby FW, Maddin WS, et al. A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of ketoconazole 2% shampoo versus selenium sulfide 2.5% shampoo in the treatment of moderate to severe dandruff. J Am Acad Dermatol 1993;29:1008-12.
(7) Dreno B, Chosidow O, et al. Lithium gluconate 8% vs ketoconazole 2% in the treatment of seborrhoeic dermatitis: A multicentre, randomized study. Br J Dermatol 2003;148:1230-6.
(8) Sparsa A, Bonnetblanc JM. Lithium. Ann Dermatol Venereol 2004;131:255-61.
(9) Rigopoulos D, Ioannides D, et al. Pimecrolimus cream 1% vs. betamethasone 17-valerate 0.1% cream in the treatment of seborrhoeic dermatitis. A randomized open-label clinical trial. Br J Dermatol 2004;151:1071-5.
(10) Freeman S, Howard A, et al. Efficacy, cutaneous tolerance and cosmetic acceptability of desonide 0.05% lotion (Desowen) versus vehicle in the short-term treatment of facial atopic or seborrhoeic dermatitis. Australas J Dermatol 2002;43:186-9.
(11) Saurat, JH, Lachapelle JM, et al. Dermatologie et infection sexuellement transmissibles. 5e édition. Paris: Masson, 2009;22:1039.